Energie plankgas of passend tempo

Intro

Wie van snel optrekken houdt en het liefst andere weggebruikers (die minder snel rijden) inhaalt weet dat dit gevolgen heeft voor het brandstofverbruik. Iemand die rustig optrekt en geduld heeft als anderen iets langzamer rijden kan met dezelfde brandstof meer kilometers rijden. In de intro met de brandende lucifers was dit effect ook te zien. De intensiteit en de tijdsduur zijn verschillend bij een grote en kleine vlam. Deze verschillen zien we ook bij de inzet van onze persoonlijke energie. Allerlei omstandigheden en factoren spelen in ons leven een rol. Om goed met onze energie om te gaan is het belangrijk onze gaven en krachten te kennen en zicht te hebben op onze energiehuishouding. Hiermee raken we weer de kern van rentmeesterschap. In deze blog aandacht voor onze persoonlijke energiebalans.

Ontvangen gaven en krachten

Elk mens heeft onderscheiden gaven en krachten gekregen. Dit onderscheid komt bijvoorbeeld terug in de woorden ‘doener en denker’. Daarnaast heeft de ene mens affiniteit met techniek, terwijl de ander als eerste naar sociale aspecten kijkt. Mensen hebben ook een verschillend energielevel. Sommige mensen zijn naar hun zeggen: ´nooit moe´ en anderen voelen snel hun grenzen. Allerlei factoren spelen hierbij een rol. Denk bijvoorbeeld aan: persoonlijkheid, karakter, gezondheid (fysiek, psychisch), leeftijd, omgeving en persoonlijke context. Verder kunnen intensieve jaren (met zorgen of andere belasting) van invloed zijn. Door tegenslag kan na een moeilijke weg de weerbaarheid bij de één sterker worden of bij de ander geknakt raken. In alle situaties is het van grote betekenis dat er medemensen zijn om ervaringen te delen. Bovenal is het belangrijk dat er een toevlucht is naar de Schepper. In de bekende uitdrukking in ‘voorspoed dankbaar en in tegenspoed geduldig’ liggen diepe levenslessen.

Energiebalans

Naast reëel inzicht in eigen gaven, mogelijkheden en belemmeringen is het ook nodig om de balans tussen energie geven en krijgen te bewaken. Deze balans is persoonsgebonden. Er zijn wel aandachtspunten die voor iedereen van belang zijn. Zo zijn zaken als erkenning, voldoening, hersteltijd en ontspanning voor mensen onmisbaar. Dit vraagt ook weer zelfinzicht en het vermogen om te luisteren naar signalen.

Bijzonder is dat de Schepper de mens in bepaalde omstandigheden ook bijzondere krachten geeft. Zo maakt het lichaam bij noodsituaties adrenaline aan waardoor een mens in korte tijd veel energie krijgt. In tijden van drukte en spanning krijgen sommige mensen ook scherpte om adequaat te handelen, terwijl bij anderen de krachten verlammen of wegvloeien. In militaire dienst heb ik meegemaakt dat tijdens oefeningen bewust grenzen verlegd worden om het uithoudingsvermogen te trainen en te leren bij gevaar extra gespitst te zijn. Deze extra inspanningen vragen wel nazorg en ook het besef dat na een periode van werken onder hoogspanning er ook tijd en gelegenheid moet zijn voor ontspanning. Het is kortom belangrijk oog te houden op je persoonlijke energiebalans.

Tijdig keuzes maken

Langdurig te veel hooi op de vork nemen kan geen mens volhouden. Voordat de hooivork niet meer overeind gehouden kan worden en het hooi daardoor ongecontroleerd naar beneden valt zijn maatregelen nodig. Dit kan door: activiteiten anders op te pakken, takenverdeling te herzien of tijdsbesteding aan te passen. Hoe doe je dat? Allereerst door inzicht te krijgen in de belasting die verschillende activiteiten met zich meebrengen. Welke taken kosten veel of weinig energie. Daarna is het goed prioriteiten te stellen. Deze aanpak voorkomt impulsieve keuzes. Het ordenen van activiteiten in de categorieën:

• wel urgent / niet urgent´ en
• wel belangrijk / niet belangrijk´

kan helpen om concreet inzicht te krijgen in het ´nut´ of de ´opbrengst´ van taken. Stephan Covey heeft hierover praktische en leerzame boeken geschreven. In talloze korte video’s wordt dit stapsgewijs uitgelegd. Daarnaast is het goed na te gaan welke activiteiten je drive raken en welke niet. Oftewel waar geniet ik van, wat kost me veel energie en waar krijg ik energie van. Dit inzicht is onmisbaar bij het bewaken van je energiebalans.

Vanuit Bijbels rentmeesterschap is het bovendien goed om te beseffen dat we afhankelijk zijn van onze Schepper die de mens krachten en taken geeft én tegelijk onze schouders kent. Boven onze krachten werken wordt niet van ons gevraagd. Het maken van keuzes kan overigens lastig zijn. Vooral als we het gevoel hebben er alleen voor te staan en er niet à la minute een vervanger voorhanden is. Keuzes zijn echter nodig om te voorkomen dat je op een gegeven moment vastloopt en je alle activiteiten dan ineens – node – moet stoppen. En dan kun je geen keuzes maken. In meerdere situaties heb ik van nabij gemerkt dat het besluit om keuze te maken al de eerste lucht geeft. Dit biedt perspectief. Uiteraard moet het besluit wel uitgevoerd worden.

Energieverdeling    

Net als bij het autorijden is het belangrijk om te weten hoeveel brandstof er in de tank zit of hoe ver de batterij is opgeladen. Het energieverbruik is sterk afhankelijk van ons menselijk gedrag. Iemand die bijvoorbeeld hollend stenen en zand op zijn aanhanger laadt gebruikt meer energie dan iemand die in een rustig tempo zijn kar vult. Ook bij fysiek minder zware arbeid is de wijze van werken van grote invloed. Zo zal iemand die in zijn hoofd met meerdere dingen tegelijk bezig is veel schakelenergie gebruiken. Onderzoek heeft namelijk aangetoond dat onze hersenen één ding tegelijk kunnen doen. Bij multitasking hebben we het gevoel dat we meerdere dingen tegelijk doen. Deze vermeende snelheid in het werken kan zelfs een kick geven. In werkelijkheid is ons hoofd echter steeds aan het schakelen. Onze hersenen kunnen dat overigens heel snel. Schakelenergie is echter verloren energie en gaat ten koste van het echte werk. Daarom is planmatig werken aan te bevelen. Door dingen na elkaar te doen zie bovendien eerder eindresultaten. Een reële planning is daarom een goed hulpmiddel om de energie te verdelen.

Samenvatting

Inzicht in eigen krachten en inspanningen zijn onmisbaar voor een evenwichtige energiebalans. Verder is doorlopend zicht op de feitelijke én gevoelsmatige ´energiehuishouding´ nodig om een gezonde en duurzame energiebalans te borgen. Delen van ervaringen biedt mogelijkheden (1) om evenwicht te vieren en (2) te leren van wat nog niet in evenwicht is.